Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης συνεχίζει και φέτος τη διπλή του προσπάθεια: ενημέρωση του κοινού για τα δρώμενα της Κωδωνοφορίας (προέλευση από τα βάθη της αρχαιότητας) και εμπλοκή των φωτογράφων στην αναπαράσταση των παραδοσιακών αυτών δρώμενων.
Αυτή η προσπάθεια ακολουθεί δύο άξονες: τη διοργάνωση μιας ακόμη σειράς ομαδικών θεματικών φωτογραφικών εκθέσεων, εντός και εκτός έδρας, καθώς και ομαδικών θεματικών φωτογραφίσεων για την εξοικείωση των φωτογράφων με τις δυσκολίες του συγκεκριμένου αυτού είδους και τη δημιουργία νέου υλικού.
Όπως θα περίμενε κανείς, οι σε εξέλιξη εκθέσεις στέκουν στο μεταίχμιο της ατομικής δημιουργίας, στο μεταίχμιο της συνεργασίας του παλαιού με το καινούργιο, στο μεταίχμιο της εναλλαγής, φυσικά και με βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδιώξεις. Οι εκθέσεις που δημιουργούνται έχουν κεντρικούς ήρωες, αυτούς που ενδιαφέρονται και εργάζονται ακατάπαυστα για να περισυλλέξουν τα σκόρπια κομμάτια της παλαιάς και της νέας πολιτιστικής μας παράδοσης ή κληρονομιάς.
Οι φωτογράφοι ενώνουν τις δυνάμεις τους με τις ανά την επικράτεια τοπικές πρωτοβουλίες διαφυγής ή εμπλουτισμού του λεξιλογίου έκφρασης, κοινωνικής ενσωμάτωσης και διερεύνησης του εγώ. Οι φωτογράφοι, με μία παραδοσιακή τεχνική/αποστολή του μέσου (αυτή της αδιαμεσολάβητης καταγραφής των όσων συμβαίνουν γύρω τους) με τη συμμετοχή τους στην καταγραφή των δρώμενων, εμπλουτίζουν τα εκφραστικά τους μέσα προς νέες (ή μήπως ξεχασμένες;) πολιτιστικές κατευθύνσεις και δημιουργικές ενατενίσεις.
Η μακροχρόνια εμπλοκή των φωτογράφων με κάτι έξω από τις σύγχρονες αισθητικές πρακτικές της σημερινής τέχνης, είναι προφανές πως σε βάθος χρόνου, αποδίδει προς δύο κατευθύνσεις: με τον εμπλουτισμό της σημερινής θεματολογίας τους (δυνατότητες), αλλά και με μία πιο πολύμορφη σύμμειξη/ανάπτυξη των τεχνών (αναδημιουργία).
Μέσω του δημιουργικού ανάμειξης της φωτογραφίας με τα δρώμενα της δικής μας παράδοσης (που παραδοσιακά δεν την περιλαμβάνουν) ίσως λειτουργήσει μία άλλου τύπου ανάπτυξη και μια σε βάθος διάνθιση των παραδοσιακών πρακτικών και αξιών. Έχουμε ανάγκη μια νέα έμπνευση για μετεξέλιξη και των δύο πόλων αυτής της συνεργασίας, για μία αξιοποίηση των δημιουργημάτων του λαού, δίχως λαϊκισμούς,
Η νεώτερη των εικαστικών τεχνών η φωτογραφία καλείται να λειτουργήσει με θεματογραφία κάποια από τα παλαιότερα έθιμα της Ελληνικής υπαίθρου, τόσο ίδια, και τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, να αναδείξει συνδέσεις και διαφοροποιήσεις. Η σημερινή φωτογραφική δημιουργία καλείται αφού ξεπεράσει το φολκλόρ, να βρεθεί σε συνομιλία με το πολιτιστικό ένστικτο του Έλληνα, και με μια άλλου τύπου καταγραφή ή φωτογραφία ντοκουμέντου να φέρει τις σύγχρονες δημιουργικές αξίες σε διάλογο με την μέθεξη της συν- μετοχής στην τέλεση.
Ας μην ξεχνάμε πως η άμεση συμμετοχή όλων, ίσως, είναι αυτό που έχει ανάγκη η χώρα μας στη νέα εποχή που ανέτειλε.
Στην έκθεση συμμετέχουν:
Δήμος Έππας, Βασίλης Καρκατσέλης, Καίτη Παπαναούμ και η Ιορτάνκα Τένοβα.
Ιnfo
Η έκθεση φιλοξενείται στο Αιθριο της ΧΑΝΘ
– Νικολάου Γερμανού 1, Θεσσαλονίκη
τηλέφωνο επικοινωνίας 2315 558598
Διάρκεια έκθεσης έως: 19 Φεβρουαρίου 2018
Λίγα λόγια για 5o Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Συνάντησης Κωδωνοφόρων
«Οι δρόμοι του Κουδουνιού»
1-11 Φεβρουαρίου 2018, Θεσσαλονίκη
Η απαρχή του εθίμου της κωδωνοφορίας χάνεται στα βάθη των αιώνων και συναντά τις κοινότητες των ποιμένων και των αγροτών που, σε κάθε γωνιά του ευρωπαϊκού χώρου, είχαν έναν κοινό φόβο: εκείνο της κακής σοδειάς, και μία κοινή ελπίδα: την πλούσια συγκομιδή. Μέσα από δραματικές παραστάσεις με συλλογικές μεταμφιέσεις με μάσκες, δέρματα ζώων, κουδούνια, επιδίωκαν να εξευμενίσουν τις μυστηριακές δυνάμεις που επηρεάζουν τη γονιμότητα στη φύση και να απομακρύνουν με τρόπο εκκωφαντικό τους κακούς δαίμονες που την εμποδίζουν. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την ιεροπραξία έχει το κουδούνι. Στο μαγικό του ήχο ο άνθρωπος απέδιδε υπερφυσικές ιδιότητες που πίστευε ότι συνέβαλαν στην προστασία της επιβίωσης της κοινότητας.
Έθιμα της κωδωνοφορίας τελούνται μέχρι και σήμερα σε όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη. Σύγχρονοι τελεστές, που ευλαβικά κρατούν τα έθιμα τους προσκυνώντας τον Άγιο τους, χαιρετώντας του νεκρούς τους, χορεύοντας και πανηγυρίζοντας ακόμη διονυσιακά, προσθέτοντας συχνά στη θεατρολογία των εθίμων τους σύγχρονα στοιχεία. Είναι μαγικό το πόσο ίδιοι και πόσο διαφορετικοί είναι μεταξύ τους οι σύγχρονοι κωδωνοφόροι. Είναι συγκινητικό να διακρίνει κανείς κοινά στοιχεία ανάμεσα σε ομάδες κωδωνοφόρων που ζουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά και δεν έχουν έρθει ποτέ μεταξύ τους σε επαφή, αλλά με το ίδιο πάθος, την ίδια ορμή, τον ίδιο παλμό και την ίδια ένταση δονούν τα κουδούνια τους για να εξευμενίσουν τις δυνάμεις του κακού.
Αυτή είναι και η κινητήρια δύναμη των «Δρόμων του Κουδουνιού». Η επιθυμία να ενώνονται οι δρόμοι των κωδωνοφόρων, μία φορά το χρόνο, σε μία μεγάλη συνάντηση σε μία κοινή πομπή στην πόλη της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας ένα ψηφιδωτό από χρώματα, μάσκες, μεταμφιέσεις, μουσικές και φυσικά από την απόλυτη δύναμη του ήχου χιλιάδων κουδουνιών που δονούνται όλα μαζί. Και αυτές οι συναντήσεις να αποτελέσουν μία μοναδική ευκαιρία διερεύνησης των εθίμων της κωδωνοφορίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Το Φεβρουάριο του 2018 θα είναι η 5η χρονιά που θα πραγματοποιηθεί το Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Συνάντησης Κωδωνοφόρων, αναμένοντας να φιλοξενήσει 1500 τελεστές από την Ελλάδα και την Ευρώπη. Οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ θα διαρκέσουν 12 ημέρες και περιλαμβάνουν καλλιτεχνικές εικαστικές δράσεις που εμπνέονται από το έθιμο της κωδωνοφορίας, προβολές ταινιών, εκθέσεις φωτογραφίας, workshops, επιστημονική ημερίδα, θέατρο σκιών «Ο Καραγκιόζης κωδωνοφόρος», συναυλία με ζουρνάδες και κλαρίνο κ.α..
Μεγάλη πομπή των κωδωνοφόρων
Στις 11 Φεβρουαρίου οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με τη μεγάλη πομπή των κωδωνοφόρων που ξεκινάει από το Λευκό Πύργο και καταλήγει στην Πλατεία Αριστοτέλους, όπου η κάθε ομάδα κωδωνοφόρων παρουσιάζει για 15 περίπου λεπτά το έθιμό της στο κοινό. Όλες οι δράσεις του Φεστιβάλ έχουν ως στόχο να συνδέσουν την παράδοση στα δρώμενα της κωδωνοφορίας στην Ελλάδα με τα αντίστοιχα του Ευρωπαϊκού χώρου και να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης στους σύγχρονους καλλιτέχνες να προσεγγίσουν μέσα από την τέχνη τους και με τη δική τους δημιουργική ματιά τα έθιμα των κωδωνοφόρων.
Το φεστιβάλ διοργανώνεται από την ομάδα δράσης «Οι δρόμοι του Κουδουνιού» υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Θεσσαλονίκης και στηρίζεται από σημαντικούς φορείς της πόλης
