“Ορκίζομαι στο Θεό ότι παντού στον κόσμο, όπου πάω υπάρχουν άνθρωποι που λένε ότι αυτή η ταινία άλλαξε τη ζωή τους”, λέει ο πρωταγωνιστής Tim Robbins
Πρόκειται για μια δραματική ταινία παραγωγής 1994 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Frank Darabont, με πρωταγωνιστές τους Tim Robbins και Morgan Freeman. Η ταινία βασίζεται στη νουβέλα του Steven King με τίτλο “Rita Hayworth and Shawshank Redemption”.
Είναι ιστορία του Andy Dufrain, ενός τραπεζίτη, ο οποίος παραμένει στην φυλακή Shawshank για 19 ολόκληρα χρόνια, επειδή κατηγορείται άδικα για το φόνο της γυναίκας του και του εραστή της. Εκεί γνωρίζει έναν κρατούμενο με το όνομα Red και μαζί ανακαλύπτουν τη δύναμη της αληθινής φιλίας, μέχρι που φτάνουν και οι δύο στη λύτρωση.
Η Τελευταία έξοδος πέρα από τις εξαιρετικές κριτικές που έλαβε, προτάθηκε για 7 βραβεία Οscar, από τα οποία δεν κέρδισε κανένα. Επιπλέον, σημείωσε μια εξαιρετικά απογοητευτική πορεία στο Box Office. Παρ’ όλα αυτά, στο επίσημο Site κριτικής ταινιών IMDP η ταινία βρίσκεται στην πρώτη θέση του Top 250.
Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει την συγκεκριμένη ταινία τόσο ξεχωριστή, ώστε παρά την τεράστια οικονομική της αποτυχία να θεωρείται σήμερα μια από τις πιο κορυφαίες όλων των εποχών; Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας της είναι σίγουρα και η εκπληκτική ερμηνεία των πρωταγωνιστών. Πρόκειται για μια ταινία η οποία παρότι διαρκεί δυόμισι ώρες δεν παύει να είναι ενδιαφέρουσα ούτε ένα λεπτό, κρατώντας τον θεατή σε αγωνία μέχρι και το τέλος.
Ίσως το μυστικό της επιτυχίας της συγκεκριμένης ταινίας να βρίσκεται στα πολλά μηνύματα που έχει, καθώς και στα συναισθήματα που αβίαστα δημιουργεί.
Αρχικά, η ιστορία διαδραματίζεται στις φυλακές του Shawshank της Αγγλίας του 1950, μια από τις πιο σκληρές φυλακές. Ο σκηνοθέτης αντικατοπτρίζει με εντελώς ρεαλιστικό τρόπο το άδικο νομικό σύστημα της εποχής καθώς και την σκληρότητα και την διαφθορά των οργάνων της εξουσίας. Έτσι λοιπόν, ένα από τα σημαντικότερα μηνύματα της ταινίας αποτελεί η υποκρισία των οργάνων της τάξης.
Ο διοικητής των φυλακών αν και υποκρίνεται έναν θρησκευόμενο και ενάρετο άνθρωπο, ο οποίος βαδίζει πάντοτε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, εκμεταλλεύεται οικονομικά τους φυλακισμένους, μέσω της προσφοράς κοινωνικής εργασίας με χρηματικά ανταλλάγματα. Όταν μάλιστα νιώθει πως απειλείται η θέση του από έναν κρατούμενο, δεν διστάζει να γίνει μέχρι και δολοφόνος.
Ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό ζήτημα το οποίο θίγεται στην Τελευταία έξοδο είναι και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας πρώην φυλακισμένος στην προσπάθειά του να εγκλιματιστεί ξανά στην κοινωνία. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ιδρυματισμός και αφορά άτομα τα οποία όλη τους τη ζωή βρίσκονταν σε κάποιο ίδρυμα και αργότερα αντιμετωπίζουν εξαιρετικά μεγάλη δυσκολία στο να προσαρμοστούν ξανά στην κοινωνία.
Ένα απ’ τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας πρώην φυλακισμένος αποτελεί ο στιγματισμός. Η κοινωνία δεν δίνει καινούριες ευκαιρίες σε ανθρώπους οι οποίοι κάνουν την προσπάθεια για μια νέα αρχή, εξαιτίας του άσχημου παρελθόντος τους. Η κατάσταση αυτή αποτελεί δυστυχώς και σημερινή πραγματικότητα ακόμα και αν το σύγχρονο σύστημα των φυλακών βασίζεται υποτίθεται στον σωφρονισμό και όχι στην τιμωρία, αλλά στην προσφορά μιας δεύτερης ευκαιρίας.
Έτσι λοιπόν, ο γέρος πια Brooks, ανίκανος να αντέξει την σκληρή πραγματικότητα της μοναξιάς και της περιθωριοποίησης, αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή του.
Πρόκειται για την δύναμη της συνήθειας, η οποία πολλές φορές είναι τόσο έντονη, ώστε να ωθήσει έναν άνθρωπο να απαρνηθεί μέχρι και την ίδια του την ελευθερία.
Ένα από τα πιο σημαντικά, αν όχι το σημαντικότερο μήνυμα που μας δίνει η συγκεκριμένη ταινία είναι η ελευθερία. Ο Andy από την πρώτη στιγμή της φυλάκισης του ψάχνει απεγνωσμένα την ευκαιρία να αποδράσει από τις πιο σκληρές και πιο προστατευμένες φυλακές της χώρας. Αυτό μας αποδεικνύει την δύναμη της ανθρώπινης θέλησης και την πίστη στα όνειρα και στους στόχους μας.
Έτσι λοιπόν, μετά από 19 ολόκληρα χρόνια ο Andy καταφέρνει να αποδράσει και να ξαναβρεί την χαμένη του ελευθερία. Η σκέψη της ελευθερίας είναι που μας κρατάει ζωντανούς. Η σκέψη της ελευθερίας ήταν αυτή που κράτησε τον Andy ψύχραιμο όλα αυτά τα χρόνια στην φυλακή όπου καταδικάστηκε για ένα έγκλημα που ποτέ του δεν διέπραξε.
Όταν ένας άνθρωπος χάσει την ελευθερία του, τότε αντιλαμβάνεται την αξία όλων εκείνων των μικρών και ασήμαντων πραγμάτων που θεωρούσε μέχρι τότε ως δεδομένα, όπως ένα παλιό αγαπημένο τραγούδι, μια στιγμή ξεγνοιασιάς παρέα με φίλους και μπύρες. Ο Andy όμως ποτέ δεν έχασε την πίστη του στην ελευθερία, ακόμα κι όταν ο φίλος του τον προειδοποίησε πως αυτή η ελπίδα μπορεί να τον απογοητεύσει.
Τέλος, η ταινία μας μιλάει για την δύναμη της πραγματικής φιλίας. Ο Andy και ο Red ανέπτυξαν μια αληθινή σχέση, αφού ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες πάντοτε νοιάζονταν ο ένας για τον άλλον. Ακόμα και όταν ο Andy κατάφερε να δραπετεύσει και ξεκίνησε να ζει την ζωή που πάντα ονειρευόταν, ποτέ δεν ξέχασε τον Red. Αντιθέτως, μετά την αποφυλάκισή του, του άφησε ένα σημείωμα ώστε να μπορέσει να τον βρει. Και έτσι, οι δυο φίλοι συναντήθηκαν ξανά μετά από τόσα χρόνια και ξεκίνησαν μαζί μια νέα και πάνω απ’ όλα ελεύθερη ζωή.
