Οι ζόρικες καταστάσεις ορίζουν το πόσο δυνατός και ανθεκτικός είσαι. Θα πεις, δικαίως, “Πόσες ακόμα;”. Δεν γνωρίζω την απάντηση, ούτε παίρνω τον ρόλο του opinion maker, για να “ομορφύνω καταστάσεις” που δεν μακιγιάρονται.
Στο φινάλε, 5 Χ 9 = 45, λένε οι απλές μαθηματικές πράξεις. Σε λεπτά αγώνων αυτό μεταφράζεται σε 450 και αν προσθέσεις παρατάσεις και καθυστερήσεις, μιλάμε για περίπου 500 χωρίς γκολ, μέσα στον Γενάρη. Αυτό δεν έρχεται “κάπως”, από συγκυρίες ή από ατυχία. Είναι αποτέλεσμα όσων αναφέρονται συχνά εδώ, σωρεία λαθών από πολλούς εντός της ομάδας, αλλά το τελευταίο που ζητάει ο Άρης τώρα είναι η αυτοδικαίωση κάποιου ή κάποιων. Με βάση τα παραπάνω, ζητώ την επιείκεια του αναγνώστη για όσα, με το δικό μου ύφος, γράφω. Με μόνο γνώμονα και πάνω απ’ όλα, με σεβασμό για την φανέλα και τον Σύλλογο.
Να πάνε κάτω τα φαρμάκια
Όταν ο Άρης ήταν 8 ετών, το 1922 πριν από 100 χρόνια, δημοσιεύτηκε το ποίημα του Βάρναλη στο περιοδικό “Μαύρος γάτος”. Συμπτώσεις και δεισιδαιμονίες που θα συναντούσε η ομάδα με το πέρασμα του χρόνου, πολλές εκ των οποίων ζήσαμε από πρώτο χέρι και συνεχίζουμε να ζούμε ως τώρα. Μάλιστα, εδώ και μία τριετία έγιναν συνήθεια, πλοκή για θρίλερ, με μόνιμα σκοτωμένο έναν. Τον Άρη. Κάπου, κάπως, όταν παρακολουθείς αγώνα της ομάδας, ξέρεις πώς “θα συμβεί”. Η στραβή. Στο 118′ το περίμενα, στο 123′ όχι. Ένιωθα φαντάσματα πολωνικά, ουκρανικά και καζακστανικά να συμμαχούν και να ζωντανεύουν παράλληλα, μπροστά μου.
Πριν δούμε “τι πρέπει να κάνει η ομάδα”, καλό είναι να πούμε τι “δεν πρέπει να κάνει”. Όταν, εκείνο το Φθινόπωρο του μακρινού 1994, βρεθήκαμε στις κερκίδες του Χαριλάου, στην ρεβάνς του 1-0 σε βάρος μας στην Πολωνία, υπήρχε πάθος, φλόγα, πίστη και φωνή. Είχαμε προκριθεί άνετα απ’ την Χάποελ Μπερ Σεβά στον προηγούμενο γύρο και τώρα παίζαμε με Κατοβίτσε. Ένας Άρης που “ξαναθυμόταν” πού έπρεπε να είναι μετά από ξηρασία 13 χρόνων. Μία ομάδα με Ιβάν (τον κοντό μάγο!), Λόντσαρ, Κωφίδη, Μιλόγεβιτς, Σαπουντζή, μεταξύ άλλων. Το 1-0 της κανονικής διάρκειας, έμεινε και στην παράταση και πήγαμε στα πέναλτι. Κάπου εκεί, “είδε όνειρο” ο προπονητής και άλλαξε τερματοφύλακα! Λίγα χρόνια μετά, θα μαθαίναμε πως η βάση των επιλογών του ήταν τα όνειρα. Κάποια έβγαιναν, όπως του Χαριστέα στην Τούμπα, κάποια όχι, όπως του Πανόπουλου ξανά στο ίδιο γήπεδο, σε τελικό κυπέλλου.
Για όσους ήμασταν στα τσιμέντα και θυμόμαστε, ο Κωφίδης και ο Ιβάν, εκ των κορυφαίων στον αγώνα και οι 2, έγιναν οι μοιραίοι στην διαδικασία των πέναλτι. Έφηβοι, λίγο μεγαλύτεροι μάλλον, βιώσαμε το σκληρό πρόσωπο της εξέλιξης ενός διπλού, νοκ άουτ, αγώνα. Έπρεπε να σηκώσουμε κεφάλι, είπαμε αναμεταξύ μας. Μόνο έτσι προχωράς στην ζωή. Ήπιαμε και κάτι μπύρες, για να πάνε κάτω τα φαρμάκια. “Εχθές, σαν όλα τα βραδάκια”, που έγραψε και ο ποιητής.
Σε καπνούς και σε βρισιές
Ο Άρης και η ζωή δίπλα, κοντά σε αυτόν, εξελίχθηκε σε αλκολίκι. Βρίσκονταν το μπάσκετ, βέβαια, ως αφορμή για να πίνουμε από χαρά, με εξελίξεις στα όρια του καρδιακού, καλάθια υπέρ μας στο φινάλε, χαμένα για τους άλλους, ανατροπές, τίτλους. Ένα αγωνιστικό τμήμα που στήθηκε απ’ τον μαθητή του γίγαντα Ανέστη Πεταλίδη, τον “ξανθό” Γιάννη Ιωαννίδη. Μία νοοτροπία που πολλοί την παρεξήγησαν, αλλά έδειξε πως μόνο έτσι κουμαντάρεις, εμπνέεις και απαιτείς.
Αξέχαστες οι παρουσίες του στον πάγκο, με τσιγάρο, καπνούς και βρισιές. Το ποίημα του Βάρναλη, είπαμε! Τι βρισιές; Ύβρεις, προσβλητικές στα πιστεύω μου, αλλά αυτός ήταν ο κόουτς και έτσι θα επιβίωνε και θα ήταν το αφεντικό, ο μαέστρος που θα ισορροπούσε τους μύθους, Γκάλη και Γιαννάκη, που πληρώνονταν πολλαπλάσια απ’ τον ίδιο. Είναι και κάτι ακόμα, στο νήμα που ενώνει Άρη – Βάρναλη – Ξανθό. Στο φάιναλ φορ στην Γάνδη, η αποστολή κατέλυσε σε ξενοδοχείο που είχε ταμπέλα μια γάτα. Μαύρη. Ο προληπτικός κόουτς το αντιλήφθηκε πολύ αργά…
Ο ποδοσφαιρικός Άρης, την ίδια εποχή πάνω κάτω, ήταν άμαθος στην σκληρή πειθαρχία και στην φιλοσοφία πως μόνο μέσω αυτής, με ικανούς και οξυδερκείς ανθρώπους να την εφαρμόζουν, θα πετύχαινε. Αφέθηκε στην μοίρα του, από ολίγιστους παραγοντίσκους. Κι αν έμαθε να διεκδικεί, δειλά δειλά και να αντιδρά όπως με Σερβέτ εκτός ή Θέλτα εντός, οι προσπάθειες έμεναν στο “μπράβο”. Δεν “θύμωνε” η οικογένεια απ’ τον αποκλεισμό, όπως στο Παλέ, αλλά αρκούνταν στο λίγο. Η αλλαγή σε αυτό, όπως δείχνει η ίδια η ζωή και όσα συμβαίνουν, θέλει δουλειά πολλή για να ξεριζωθεί.
Αντί επιλόγου
Μοιραίοι έγιναν πολλοί, σε βάθος χρόνου. Μόρις, Μπενίσκος, Βιτόλο, Καράμπελας, Νασούτι, Κουέστα, Μαντσίνι. Καμαρά και Γκάμα, προχτές, προστέθηκαν στην λίστα. Λένε πως την μοίρα σου εσύ την κυνηγάς και την ορίζεις. Διορθώνεσαι, δουλεύεις, μάχεσαι, αλλάζεις. Κάνεις οτιδήποτε πρέπει, αν ξέρεις να διδάσκεσαι. Δεν είμαι αυτός που θα πει “τι θα κάνει και τι όχι” ο ποδοσφαιρικός Άρης ως κάποιος μέντορας. Θα πω “τι δεν πρέπει να κάνει” και αυτό είναι να μην επαναλάβει συνήθειες αποχής από στόχους, όπως εκείνη η περίοδος 1981-94. Οφείλει να συνεχίσει να μάχεται, αρχής γενομένης από αύριο, στο φορμαρισμένο Αγρίνιο, όπου απαιτείται η νίκη. Αν μπει η “τελείωσε η χρονιά” νοοτροπία στα αποδυτήρια, σε γυρνάει πολλά βήματα πίσω και αυτό είναι το τελευταίο που πρέπει να συμβεί. Αυτά όλα, αρχίζουν, υλοποιούνται και εκτελούνται από πάνω προς τα κάτω. Νόμος, διαχρονικός και μοιραίος!
ΥΓ Το ποίημα “Οι μοιραίοι”, του Βάρναλη, που τραγουδήθηκε και υμνήθηκε απ’ τον Μπιθικώτση, κλείνει ως εξής:
“Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!”
Εγώ πηγαίνω με την προτροπή του αξεπέραστου Καζαντζάκη. Τα τρία χρέη, της “Ασκητικής” και την δουλειά πάνω σε αυτά, ώστε να μην βασίζεσαι σε “ελπίδες”, κούφιες.
