Αν χωρίζαμε το ποδόσφαιρο σε δύο αλληλένδετες καταστάσεις την ώρα ενός αγώνα, αυτές θα ήταν η άμυνα με την επίθεση. Η μία συσχετίζεται με την άλλη ως χρονικό αποτέλεσμα της. Επίσης, η επίθεση προϋποθέτει την άμυνα και το ανάποδο σε συνεχόμενες εναλλαγές εντός του αγωνιστικού χώρου.
Στο σημερινό άρθρο θα ασχοληθούμε με την άμυνα και πώς προϋποθέτει αυτή την επίθεση σε σχέση και με το τι έχουμε δει μέχρι τώρα από την ομάδα του Άρη μας.
Κάνοντας (όπως πάντα) ως Σοφό Πνεύμα την επίκληση σε όλα τα ποδοσφαιρικά πνεύματα της ιστορίας εισπράττουμε τις απαντήσεις από αυτά.
Χαρτογραφώντας τις συμπεριφορές ομάδων που αμύνονται οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως αν μπορούσαμε να διαχωρίσουμε την άμυνα σε κατηγορίες συμπεριφοράς αυτές θα ήταν οι εξής.
- Οργανωμένη άμυνα
- Οργανωμένη επιθετική άμυνα
- Αμυντικές παγίδες
Αυτές οι τρεις κατηγορίες θα μπορούσαν να συνυπάρχουν σε μία πολύ καλά αμυντικά οργανωμένη ομάδα, κάτι που ομολογουμένως έχει καταφέρει σε πολύ υψηλό ποσοστό ο Άκης Μάντζιος στον Άρη.
Ας δούμε όμως κάποιες προϋποθέσεις των ανωτέρω κατηγοριών.
Οργανωμένη άμυνα:
Η πρώτη προϋπόθεση που θα την συναντήσουμε ως βασική σε όλες τις κατηγορίες είναι η αμυντική αλληλοκάλυψη. Μία πολύ δύσκολη αλληλουχία κινήσεων των παιχτών που απαιτεί τακτική προσήλωση ώστε να μην δημιουργηθεί το κενό, αυξημένη αντίληψη του χώρου, υπομονή και ποδοσφαιρική οξυδέρκεια. Είναι, άλλωστε, γνωστή η άποψη των περισσοτέρων προπονητών που λένε πως η επίθεση παίζεται με ταλέντο αλλά η άμυνα με μυαλό. Αυτό είναι αυταπόδεικτο αν παρατηρήσουμε πως συνήθως στους κεντρικούς αμυντικούς θα δούμε πως σίγουρα ο ένας από τους δύο είναι σε αυξημένη ποδοσφαιρική ηλικία ως αποτέλεσμα της εμπειρίας που προσφέρει καθαρό μυαλό και σιγουριά.
Η άμυνα, λοιπόν, σε σετ παιχνίδι (είναι γνωστή η λατρεία μου σε αυτούς τους όρους) σε οποιοδήποτε σύστημα απαιτεί γενικά την έννοια της ομάδας και είναι αυτή (άμυνα) που χαρακτηρίζει και που μας δείχνει αν οι ένδεκα που αγωνίζονται είναι πραγματική ομάδα. Αυτό, γιατί συνήθως χωρίζεται σε τρεις ζώνες σε οποιοδήποτε τρίτο του γηπέδου ξεκινάει , οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους και παραλλήλως αλλά και καθέτως, προσπαθώντας σαν ποδοσφαιρικός αργαλειός να υφάνουν πυκνά ( κόμπακτ) με συγχρονισμό ώστε να αλλάξει η κατοχή και να δώσει χώρο στην ομάδα να συμπεριφερθεί σε κατάσταση επίθεσης.
Οργανωμένη επιθετική άμυνα:
Σε αυτή την κατηγορία άμυνας θα παρατηρήσουμε ότι αφήνουμε τις γενικές προϋποθέσεις και οδηγούμαστε σε πιο εξειδικευμένες. Αυτό συμβαίνει γιατί η επιθετική άμυνα ξεκινάει από το τρίτο τρίτο του γηπέδου (αυτό ακούστηκε λίγο περίεργο ομολογώ). Επεξήγηση: Αν χωρίσουμε το γήπεδο σε οριζόντιες τρεις οριζόντιες ζώνες (τρίτα), τότε το πρώτο είναι ο χώρος μπροστά από τον τερματοφύλακα, το δεύτερο βρίσκεται στον χώρο του κέντρου και το “τρίτο τρίτο” είναι ο χώρος μπροστά στο αντίπαλο τερματοφύλακα. Αυτός ο τρόπος άμυνας έχει λοιπόν προϋποθέσεις , έχει θετικά αλλά και αρνητικά.
Οι προϋποθέσεις πλέον δεν οριοθετούνται μόνο στην αλληλοκάλυψη και στην πειθαρχειμενη τακτική αλλά απαιτείται ταχύτητα, έκρηξη, και δυνατά μαρκαρίσματα στον παίχτη και όχι απλά στον χώρο. Η επιθετική άμυνα σε επιτυχημένο βαθμό προσφέρει ανάκτηση της μπάλας και μετάβαση σε επίθεση σε χώρο κοντά στο αντίπαλο τέρμα και συνήθως απέναντι σε ανισορροπία της αντίπαλης άμυνας δημιουργώντας έτσι περισσότερες προϋποθέσεις επίτευξης τέρματος. Επίσης, η επιθετική άμυνα απέναντι σε ομάδες με μέτρια ικανότητα κατοχής τρομοκρατεί ψυχολογικά και οδηγεί αναγκαστικά σε απρογραμμάτιστη απομάκρυνση της μπάλας στα υπόλοιπα τρίτα του γηπέδου έτσι ώστε να αυξάνεται η συνεχόμενη, κυματωδης κατοχή της μπάλας.
Υπάρχουν, όμως αρνητικά στην επιθετική άμυνα?
Βεβαίως και υπάρχουν και κάποια από αυτά τα παρατηρήσαμε στο τελευταίο ματς της ομάδας μας.
Αυτά έχουν να κάνουν με το ότι κάνοντας επιθετική άμυνα φέρνουμε την γραμμή των αμυντικών μας στο μέσο του δεύτερου τρίτου του γηπέδου αυξάνοντας νομοτελειακά την απόσταση από τον τερματοφύλακα. Έτσι, δημιουργείται ένας χώρος περίπου 20 με 30 μέτρων στην πλάτη της άμυνας. Εφόσον λοιπόν, υπάρχει ένας αντίπαλος που έχει καλό παιχνίδι εναλλαγής της μπάλας(passing game) αλλά και έχει μελετήσει σωστά τα αδύναμα σημεία του αντιπάλου τότε με λίγες μικρές και μία μεγάλη σε σωστό χωροχρόνο πάσα μπορεί να βρεθεί στα “νώτα” του αντιπάλου και να δημιουργήσει ισχυρές προϋποθέσεις επίτευξης τέρματος.
Αμυντική παγίδα:
Σε αυτή την κατηγορία συναντάμε κάτι διαφορετικό. Κάτι που δεν αφορά την ομοιογενή σε ταχύτητα και κίνηση άμυνα αλλά τον αντιπερισπασμό ως μέσο οδήγησης σε παγίδα. Για να επιτευχθεί μια αμυντική παγίδα χρειάζονται δύο πράγματα βασικά. Η άμεση και αιφνίδια πολιορκία της μπάλας και του παίχτη που την κατέχει. Συνήθως, η επιθετικά αμυνόμενη ομάδα εκμεταλλεύεται τις γραμμές του γηπέδου που δίνουν όρια κίνησης και μετάβασης της μπάλας στον αντίπαλο. Έτσι, ξεκινώντας μια σετ άμυνα στον χώρο, με άνιση αύξηση της έντασης στις πλευρές έτσι ώστε να μεταφερθεί η μπάλα στον ακριανό με την λιγότερη ικανότητα διαχείρισης της μπάλας, τότε με μεγάλη ένταση και έκρηξη πολιορκείται ο αντίπαλος έτσι ώστε να χάσει τον πλήρη έλεγχο και να οδηγηθεί σε λάθος. Συνήθως του αφήνεται ένας μικρός διάδρομος προς την πάσα επιστροφής έτσι ώστε να εισπράξει η ομάδα το μέγιστο κέρδος απ’το λάθος βγαίνοντας με υπεραριθμια απέναντι σε μη οργανωμένη άμυνα.
Έπειτα από περίπου 14 μήνες παραμονής στον πάγκο του Άρη έχουμε συμπαιρανει πλέον με ασφάλεια πως ο προπονητής μας έχει καταφέρει να παγιώσει και να εξελίξει το αμυντικό κομμάτι της ομάδας. Δημιουργώντας αρχικά μια καλοκουρδισμένη σετ άμυνα την περσινή περίοδο δίνοντας στην ομάδα την σιγουριά και την ασφάλεια που χρειαζόταν για να έρθουν οι νίκες όπως και την δημιουργία μίας σταθεράς στην ψυχολογία των αντιπάλων ( κυρίως των ανίσχυρων), πως απέναντι σε μία ομάδα σαν τον Άρη πιθανόν να μην σκοράρουν και να οδηγηθούν σε μαζική άμυνα για να γλιτώσουν την ήττα.
Αναζητώντας την εξελικτική βελτίωση της ομάδας, ο προπονητής ξεκίνησε να θεμελιώνει την επιθετική άμυνα . Είναι κάτι που το βλέπουμε σταθερά να υπάρχει και να βελτιώνεται συνεχώς, παιχνίδι με παιχνίδι. Ένα χαρακτηριστικό ματς ήταν το τελευταίο με τον Βόλο, όπου αναδύθηκαν και τα θετικά και τα αρνητικά της επιθετικής άμυνας. Το δεύτερο γκολ της ομάδας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επιθετικής άμυνας, με μία εκρηκτική κίνηση του χάφ στον αντίπαλο αμυντικό. Όπως, επίσης, οι δύο φάσεις που έβγαλε ο Βόλος είναι επίσης χαρακτηριστικά παραδείγματα του ρίσκου που παίρνει μία ομάδα να ανεβάσει τις γραμμές τις τόσο ψηλά.
Στην ζωή γενικότερα δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Αυτό σημαίνει πως το πλάνο πρέπει να υπηρετείται πίστα γνωρίζοντας πως υπάρχει περίπτωση να προδοθεί σε αρκετά σημεία του αγώνα γιατί οφείλουμε να γνωρίζουμε πως οι άμυνες κάνουν πολλά περισσότερα λάθη απ’τα γκολ που δέχονται.
Ως τελικό συμπέρασμα θα πω πως ενώ με το βέλος είχαμε στηρίξει την παραμονή του Άκη Μάντζιου στην ομάδα για την διετία προσδοκώντας σε μία προπονητική επένδυση με το πέρας της, θα τολμήσω να πω πως εφόσον η ομάδα εισπράξει την εξέλιξη της μέσω του προπονητή και όντας πιστός στην πεποίθηση για σταδιακή βελτίωση και όχι σε επιλογές κροτίδες, τότε θα ήμουν πολύ θετικός ως οπαδός του Άρη στην περαιτέρω παραμονή του συγκεκριμένου προπονητή.
Ραντεβού την επόμενη εβδομάδα!!!!
By Σοφό Πνεύμα
Υπό τους ήχους του….
