ΔΙΑΙΡΕΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΕ
Οι μνήμες μου με τον Άρη ξεκινάνε κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 80. Στο μπάσκετ με το χαμένο μπαράζ πρωταθλήματος στην Κέρκυρα και τον επίσης χαμένο τελικό κυπέλλου της ίδιας χρονιάς, λίγο πριν την εγκαθίδρυση της Αυτοκρατορίας. Σέφλερ, Βρόμαν, Γοέντζελ, Μπίνιον, στην φανέλα Stimorol! Ακολούθησαν απίστευτα πράγματα, απ’ την ομάδα που την ήξεραν οι πιο πιτσιρικάδες αλλά και οι γιαγιάδες και οι παππούδες, απ’ τον Έβρο ως την Κρήτη. Η μοναδική που ένωσε Έλληνες, πλην ελαχίστων! Τα 41 χρόνια απ’ την άφιξη Νικ, με “μάστορα” και μέντορα τον κύριο Γιώργο Τσιλιγκαρίδη, υπενθύμιση αυτών.
Στο ποδόσφαιρο, εκείνα τα χρόνια, υπήρχε μια θολούρα. Διοικητική, παραγοντική, αλλά και αγωνιστική. Κανένα σχέδιο, καμία προοπτική ή όραμα. Τίποτα που να δείχνει πως υπάρχει ικανότητα να χτιστεί κάτι που να εμπνέει. Μια ευθεία γραμμή για 10 και πλέον χρόνια. Απαξίωση, με πρωτίστως δικιά μας, εσωτερική ευθύνη. Νίκιτς, Μπάχτιτς, γήπεδο παραμελημένο, μια φανέλα με το ΑΓΝΟ μπροστά, οι μνήμες που με κρατούσαν. Ρομαντικές, αφελείς. Αγνά χρόνια, αυτά της παιδικής αφέλειας.
Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας το μπάσκετ έκλεινε τον κύκλο του. Τα απόνερα, όμως, θα κρατούσαν για πολύ ακόμα, για τουλάχιστον άλλα 10 χρόνια. Παρά τις κοσμογονικές, για μας, αλλαγές χωρίς Γκάλη, Γιαννάκη, ακολούθησε η δημιουργία της επόμενης μέρας, από ανθρώπους που έκαναν μεν λάθη, αλλά γνώριζαν μυστικά του αθλήματος και ενίσχυαν την ομάδα αγωνιστικά με κατάλληλους παίκτες (κυρίως) και προπονητές. Η λάμψη της φανέλας, οι ψηλοί στόχοι, η συνεχής διεκδίκησή τους, ασχέτως αν οι “δυνάμεις” έγιναν 3-4 ή 5.
Στις αρχές και λίγο πιο μετά της δεκαετίας του 90 “είδαμε φως” αγωνιστικό και στην μπάλα, χρόνια μετά. Οι οπαδοί, οι μόνοι που ως τότε τραβούσαν κουπί, αλλά και το καράβι, πανηγύριζαν πλέον και για την χαμένη δυναμική στο χορτο, που άρχισε να εμφανίζεται δειλά – δειλά. Είναι μεγάλη η κουβέντα για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα τα τελευταία 26-27 χρόνια. Εκεί που γέμιζε η καρδάρα, την ίδια στιγμή χύνονταν. Άλλες φορές σε καθαρά αγωνιστικό επίπεδο, τις περισσότερες σε διοικητικό που κάθονταν σαν βούτυρο στο ψωμί όλων όσων δεν ήθελαν με τίποτα να σπάσει η κλίκα. Μια κλίκα γνωστή. Η ίδια, παλιότερα, τότε και τώρα. Ευθύνη είχαν, φυσικά και οι οπαδοί. Την λιγότερη, σίγουρα, αλλά υπήρχε. Σε εποχές βίαιες στα της κερκίδας, μια στραβή συμπεριφορά έρχονταν σαν κερασάκι στην τούρτα στο κλίμα εσωστρέφειας. Η ανίκανη Χ διοίκηση να κατηγορεί οπαδούς, κάποιες φορές και ο ίδιος ο προπονητής ή οι παίκτες, οι οπαδοί να κάνουν το ανάποδο, κάποιες φορές μαζί με τον προπονητή και τους παίκτες!! Μπάχαλο, η λεγόμενη και γνωστή και ως εσωστρέφεια. Η ιδανική κατάσταση στο διαίρει (εσένα) και βασίλευε (αυτοί). Από κοντά τίτλοι εφημερίδων. Αυτά ήταν τα Μ.Μ.Ε. τότε, όπως και τα “ραδιόφωνα (με την αβάντα και την τοξικότητα) της πόλης”.
Στις στιγμές των δεκαετιών υπάρχουν οι μεγάλες επιτυχίες του μπάσκετ, που έδειξε να κολλάει γύρω στο 2004 με την υπερομάδα του Μπάρτον και όσα έγιναν έναν χρόνο αργότερα, στον “τελικό της ντροπής”, στο Λίντο. Είχαν προηγηθεί οι κούπες “του Τορίνο”, “της Προύσας”, “των απλήρωτων”, “του Παλέ, με μπάζερ μπίτερ”! Στιγμές ευτυχίας, χαράς, ενθουσιασμού, μέθης. Τα ακραία συναισθήματα που γεννιούνται στον άνθρωπο, σε στιγμές μεγάλης χαράς ή λύπης, ενθουσιασμού ή στενοχώριας, πανηγυριού ή πίεσης, είναι κομμάτι της παγίδας. Και τα δύο οδηγούν συχνά σε λανθασμένες αποφάσεις, βιαστικές, πάνω στην τούρλα του χαμού, που λέμε. Ανθρώπινο και απαραίτητο το να βιώνεις ακραία πράγματα, μεγάλες επιτυχίες, “σημαίες σε κορφές”, νίκες, έρωτες, γλέντια, γιορτές. Ανθρώπινο και στην αδυναμία του να βγαίνει φωνή οργής, θυμού, αγανάκτησης. Σοφό το να υπάρχει ισορροπία και “κρύο μυαλό” στην λήψη αποφάσεων. Αυτό σε βοηθά να προοδεύεις ή να χτίζεις ξανά, με ηρεμία, ό,τι γκρεμίστηκε.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΑΚΑ
Την δεκαετία του 80 την βίωσα ως παιδί. Στα 90’s έμπαινα έφηβος, με όσα εμπεριέχει μια τέτοια λέξη. Έρωτας, πάθος, τρέλα, όνειρα να αλλάξω τον κόσμο, χαζαμάρα (που λέμε και στο χωριό μου, εννοώντας την καλώς εννοούμενη). Πρότυπα πολλά, μπερδεμένα. Αθλητές, πολιτικοί, ηθοποιοί. Στον πιτσιρικά, αρέσουν οι παραβατικοί κι εγώ ακολούθησα το παράδειγμα ενός τέτοιου, Αμερικανού ηθοποιού, του Luke Perry! Στο εκπαιδευτικό περιβάλλον που ήμουν, βρέθηκα να μην τυγχάνω αποδοχής, τουλάχιστον όπως την όριζα εγώ. Έτσι, το προφίλ του αλήτη με γοήτευε. Στις πρώτες ρετσίνες του 91 ή του 92 μπήκαν πιο σκληρά ποτά. Ουίσκι, συνήθως κρυφά απ’ τους γονείς που δούλευαν περίπου 15 ώρες την μέρα και απ’ τον παππού και την γιαγιά, που μας μεγάλωσαν με τα αδέρφια μου. Στο επόμενο που πήγα, απολάμβανα καθολικής αποδοχής. Ευκαιρία για να πίνω, ξανά. Δυο όψεις του ίδιου νομίσματος!
Τα αντίθετα πρότυπα, τα υγιή, των αθλητών που μάχονται και προπονούνται, των επιστημόνων που μοχθούν για την ανακάλυψη, ευτυχώς δεν έλειπαν. Η κουλτούρα του βιβλίου, που μου έδωσε προίκα η δασκάλα θεία μου, το διάβασμα που ανοίγει κόσμους ή η αγάπη για την μπάλα, που ήταν αφορμή να παίζω ποδόσφαιρο (σε αλάνα και αυλή σχολείου ως τα 13, αλλά και) σε μια τοπική ομάδα, της γειτονιάς που μεγάλωσα, στα Κάστρα. Ερασιτεχνικά γήπεδα, “ξερά” τότε, που αρκούσαν να στέλνουν αλλού το μυαλό, ασχέτως αν μεγαλώνοντας κάναμε με 3-4 συμπαίκτες ένα στέκι σε ένα μπαρ και κάθε Παρασκευή βράδυ μαζευόμασταν και πίναμε. Βότκες, ουίσκι, σφηνάκια. Σάββατο πρωί είχαμε αγώνα, βέβαια. Μια πλάκα μιας παρέας, που καιρό μετά κατάλαβα πως δεν ήταν πλάκα, τελικά…
Υπάρχει μια προσωπική ιστορία που ίσως διηγηθώ κάποια στιγμή, αρχές της επόμενης δεκαετίας, του 2000. Πολύ πιώμα, ένα τροχαίο ατύχημα, εντατική, Μ.Ε.Θ. που λένε τώρα, χωρίς μνήμες. Μια βδομάδα σιωπής. Έχει, φυσικά και Άρη και εκείνη η διήγηση. Δεν χρησιμοποιούμε καταχρηστικά την κιτρινόμαυρη αυτή γωνιά, για δικιά μας προβολή, εξάλλου, παρά μόνο για νοήματα πορείας. Κλείνει η μικρή αυτή παρένθεση, με υπόσχεση για προσεχώς.
Όπως πολλά πράγματα στην ζωή, πάθη μέσα μας, χαρακτήρα και συμπεριφοράς που δεν δουλεύονται προς βελτίωσή μας, έτσι και αυτός, ο ύπουλος εχθρός του αλκοολισμού, αυξήθηκε εκθετικά. Αν σαν έφηβος, μαθητής, σπουδαστής κλπ έχεις την δυνατότητα να πίνεις ένα ή δυο ποτά, το να δουλεύεις και να έχεις “δικά σου λεφτά” αυξάνει ή πολλαπλασιάζει τον αριθμό των ποτηριών. Τα υπόλοιπα εξαρτώνται απ’ τις συνθήκες, το περιβάλλον που θα βρεθείς, τις αντιστάσεις που έχεις ή όχι. Το γκάζι παρέμεινε πατημένο για πολύ καιρό. Το ένα δεν υπήρχε. Τα δύο ήταν “ζέσταμα” απ’ το σπίτι για να βγω. Το τέλος της βραδιάς, κοντά στο ξημέρωμα συνήθως είχε 7-8 και παραπάνω ξύδια. Ακολούθησε η δουλειά σε μπαρ. Η πολλά υποσχόμενη καριέρα μου στα ερασιτεχνικά γήπεδα σταμάτησε από επιλογή και επιλογές. Είναι θέμα προτεραιοτήτων! Τζωρτζ Μπεστ ή Τζωρτζ… Βγεστ (!), που μου είπε σοφά ένας προπονητής μια χρονιά που δοκίμασα να ακολουθήσω πρόγραμμα προπονήσεων, λίγα χρόνια πριν!
Παρακολουθώντας και ακολουθώντας τον Άρη, δεν γίνονταν να μην υπάρχει αλκοόλ κι εκεί. “Ρε Αρειανάρα είσαι ντουμάνι και ποτό”, που λέει κι ένα σύνθημα! Ποτό για να γιορτάσουμε νίκη, προβληματισμού στην ισοπαλία, γιατί χάσαμε. Μια συνεχής, διαρκής και προσωπική ήττα. Νοοτροπία ηττοπάθειας, αυτής που αποκτάται εύκολα, αλλά και αποβάλλεται. Με κόπο, μάχη και δουλειά. Δεν ήμουν επιθετικός συνήθως, μα ούτε και ακίνδυνος. Κάθε μορφής βία είναι επικίνδυνη κι εγώ ήμουν βίαιος με μένα. Ο αλκοολισμός είναι (και) βία. Απλά, διαφέρουν οι μορφές εκδήλωσής της. Μπουνιές, φωνές, εκδίκηση, αμετροέπεια, κλάμα, παραιτηση, σιωπή…
Έχοντας περάσει από αρκετά ή όλα τα παραπάνω στάδια, το βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου του 2010 με βρήκε σε ένα παρακμιακό στέκι, που μαζευόμασταν παστωμένοι να δούμε Άρη. Η μεγάλη Ατλέτικο Μαδρίτης απέναντι απαιτούσε συγκέντρωση, πάθος, σχέδιο. Το δικό μου ξεκίνησε με ένα ποτήρι ουίσκι και συνέχισε με άλλα 3 στα 3 πρώτα γκολ! Μέχρι το τέλος είχα ξεπεράσει κατά πολύ πολλά προηγούμενα ρεκόρ μου, αγγίζοντας το της ομάδας, της μοναδικής ως τότε (και τώρα!) νίκης σε ισπανικό έδαφος. Βρισκόμουν κι εγώ εις… πανικό! Ένας πανικός θριάμβου, μπερδεμένου με δηλητήριο στο αίμα. Ένα μεθύσι ευτυχίας, το πιο μεγάλο! Δεν είμαστε κουτσομπόληδες να μπλέξουμε πρόσωπα στην κουβέντα όμως, αργότερα το ίδιο βράδυ, έφυγα πλήρως μεθυσμένος και ηττημένος από ένα σπίτι. Η αρχή του τέλους. Το τέλος της αρχής! Ακολούθησε ένας καφές, το άλλο απόγευμα, με μια συμβουλή: “Όταν αποτοξινωθείς, έλα να με βρεις”! Λίγα τηλέφωνα, μια άκρη που βρέθηκε, ένα “δωμάτιο”. Μια πρώτη νίκη. Είναι σημαντικό να μιλάς με ανθρώπους που έχουν τις εμπειρίες σου. Να σπάζεις φόβους και δεσμά, να βλέπεις το πρόβλημά σου. Λένε πως αν το δεις έχεις λύσει το μισό. Δίκιο έχουν. Τα υπόλοιπα είναι αγώνας και πράξη, μέρα – μέρα, βήμα – βήμα, ένα την φορά!
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Συνοδοιπόροι στην κερκίδα πολλοί. Φίλοι που έγιναν σχέσεις ζωής, κουμπάροι πλέον και “συμπαίχτες” σε μπάρες, επίσης. Κι άλλοι, πολλοί, που μιλάμε, θυμόμαστε, γελάμε, αναλύουμε σαν ειδικοί, ντεμέκ! Μαλώνουμε, συμφωνούμε, διαφωνούμε. Ήρθε ο αδερφός χτες, να δούμε το ματς με την Α.Ε.Λ. Ένας “αμυντικός χαφ” της ζωής μου, που προλάβαινε τα “πουλήματα της μπάλας” που έκανα και έκοβε έγκαιρα!
Το δηλώνω δημόσια, το είπε κι ο ίδιος χτες, πως έπρεπε να πάει σε σχολή προπονητών. Μετά την αλλαγή Γκανέα που βρήκε στο προηγούμενο ματς, χτες λέει στο ημίχρονο, στην κλασική μου ερώτηση για το ποιοι μπαίνουν: “Σίλβα, Κάτσε, αντί Μπερτόλιο, Σάσα”. Ακολούθησε η πρόβλεψη “Μαντσίνι, Λόπεθ αντί Γκάμα, για να πάρει ανάσες γιατί πάει τάπα και Μάνου”. “Μου θυμίζει Λαμία το γήπεδο…”, προφήτευσα κι εγώ λίγο πριν το 0-1 με σέντρα παρόμοια με τότε. Με δικαίωσε και το 0-3!
Ένας Άρης αποτελεσματικός, κυνικός, ουσιαστικός, σοβαρός, απολαυστικός, χωρίς να χάνει το μυαλό από Κουτσαυτοκαραντώνηδες, μάγους της τεχνολογίας! Παγίδες καλοστημένες, μπας και τσιμπήσεις και πέσεις. Μια ομάδα που το σύνολο που τελείωσε το ματς θα μπορούσε άνετα να είναι βασική ενδεκάδα (βέβαια, το γύρισε σε 5-4-1 στο τέλος ο κόουτς με είσοδο “Μπάγκα”, βλέποντας και δοκιμάζοντας πράγματα). Μια ομάδα που δεν τρώει πρόλογο, με παίχτες να “απαντάνε” άμεσα, κυρίως στους εντός αμφισβητούντες, όπως εγώ συχνά. Η υγιής ανησυχία που χαίρεται να βλέπει απαντήσεις. Ο Ματίγια, χτες, είναι ο κορυφαίος μεταξύ των κορυφαίων (Δέλη, που μαγκιά του που μας/με διαψεύδει, Σάκιτς, Γκανέα, Ματέο, Μάνου) Παράδειγμα απάντησης το τετ-α-τετ που βγάζει ο Σιαμπάνης και η καπάκι απόκρουση. Και η σγιγμένη γροθιά με την φωνή! Άρης αυτά είναι!
Παίχτες μιας ομάδας που οι πολλοί διορθώνουν τα λάθη των λίγων. Που πανηγυρίζουν αγκαλιά, ένα κουβάρι όλοι. Που στην στραβή και στις καλές προχωράνε με στόχο, με ταπεινότητα, με σεβασμό για το ποδόσφαιρο, για τον κάθε αντίπαλο, με μεγαλύτερο τον “εντός”, τον κακό εαυτό που ζούσε αλλιώς τα μεγάλα του μεθύσια. Μακριά από θηλιές, φόβους, αυταπάτες δείχνει πως προχωράει και έτσι πρέπει. Μια πορεία αγωνιστικών συναισθημάτων, χωρίς πολλά πολλά. Ένα λεωφορείο συνθημάτων, που ξεκινάνε 2-3 τρελοί… “Στο λεωφορείο μπαίνω, κομμάτια κατεβαίνω”!
Ένα μεγάλο μεθύσι με μια διαφορετική, “καινούργια ζάλη”!
Ακούγοντας…
Τρύπες- Καινούρια ζάλη – YouTube
Πέμπτη, 3 Δεκεμβρίου 2020
Κίτρινο Βέλος
Never give up…
