“Τι είναι έγκλημα; Τι είναι η τιμωρία; Φαίνεται να διαφέρει από καιρό σε χρόνο και τόπο σε τόπο. Ό,τι είναι νόμιμο σήμερα είναι ξαφνικά παράνομο αύριο επειδή η κοινωνία λέει ότι είναι έτσι, και ό,τι είναι παράνομο χθες είναι ξαφνικά νόμιμο επειδή το κάνουν όλοι, και δεν μπορείς να τους βάλεις όλους στη φυλακή. Δεν λέω ότι αυτό είναι σωστό ή λάθος. Απλώς λέω ότι έτσι είναι”, Billy Hayes.
Το “Midnight Express” (Το Εξπρές του Μεσονυκτίου), ένας ύμνος στην ανθρώπινη θέληση και αξιοπρέπεια, αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία της φυλάκισης και της απόδρασης ενός νεαρού άνδρα από μια τουρκική φυλακή. Η αληθινή ιστορία επιβίωσης και ανθρώπινης αντοχής, βασισμένη στα γεγονότα που έζησε ο William Hayes, την οποία μετέφερε στην οθόνη ο Άλαν Πάρκερ σε σενάριο του Όλιβερ Στόουν.
Το 1970 ο Αμερικανός φοιτητής Billy Hayes συνελήφθη από τις αρχές της Τουρκίας για λαθρεμπόριο χασίς. Ο 23χρονος είχε ξεκινήσει να εμπορεύεται μικρές ποσότητες μαριχουάνα από την άνοιξη του 1969. Αγόραζε χασίς σε χαμηλές τιμές από την Τουρκία και τα πουλούσε στην Αμερική σε πιο υψηλές τιμές, εκείνο ήταν το τέταρτο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη. Ενώ ήταν έτοιμος να φύγει από το αεροδρόμιο της Τουρκίας οι αρχές έκαναν σωματική έρευνα στους επιβάτες, λόγω της βομβιστικής επίθεσης που είχε πραγματοποιηθεί σε ένα αεροπλάνο εκείνη τη χρονιά. Βρήκαν πάνω του 2 κιλά χασίς και τον συνέλαβαν.
Καταδικάζεται σε 4 χρόνια και δύο μήνες φυλάκισης, ενώ οδηγείται στις φυλακές Σαγκμαλιτσάρ, που θεωρούνταν υψίστης ασφαλείας. Το πρώτο βράδυ του βράδυ ως φυλακισμένος, προσπαθεί να κλέψει μια κουβέρτα και ο φύλακας τον σέρνει στο πάτωμα, τον δέρνει κι αρχίζει να τον χτυπά τις πατούσες του. Έχοντας πάθει φρίκη, ξεκινά να οργανώνει το σχέδιο απόδρασης του. Ο φίλος του που προσπαθεί να του εξασφαλίσει πλαστά έγγραφα, για τον βοηθήσει να αποδράσει, δολοφονείται. Ο Hayes απελπίζεται, εγκαταλείπει τις προσπάθειες απόδρασης και παραμένει στη φυλακή για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Δύσκολα μπορεί ανθρώπινος νους να συλλάβει τις συνθήκες μέσα στη φυλακή. Το μεγάλο έγκλημα της φυλακής φαίνεται να είναι η ασέβεια προς έναν φύλακα. Οι φύλακες σαδιστές, διεφθαρμένοι, βίαιοι, σκληροί, βασανίζουν κι εξευτελίζουν τους κρατούμενους.
Ο Πάρκερ καταφέρνει να μετατρέψει τη φυλακή σε έναν πραγματικό, στρογγυλεμένο κόσμο, έναν μικρόκοσμο ανθρώπινης συμπεριφοράς. Έναν κόσμο που ηδονίζεται με την επιβολή εξουσίας πάνω σε σχεδόν αβοήθητους ανθρώπους, την απανθρωπιά του ανθρώπου προς άνθρωπο.
Ο Hayes αργά και σταθερά βυθίζεται στην απόγνωση, το σκοτάδι, τη βία κάθε λογής, τον ψυχικό θάνατο. Μέσα στο κολαστήριο που ζει χάνει τα λογικά του, βλέπει οράματα, κυκλώνει με τους υπόλοιπους τροφίμους μια πέτρινη κολόνα σε καθημερινή βάση…
Η Αμερική ζητά πολλές φορές την έκδοση του από την Τουρκία, αλλά οι Τούρκοι αρνούνται. Πενήντα τέσσερις ημέρες πριν την αποφυλάκισή του, το Ανώτατο Δικαστήριο της Άγκυρας επανεξετάζει την υπόθεση του, μετατρέποντας την ποινή του σε 30 χρόνια.
“Ο Ιησούς Χριστός συγχώρησε όλους τους μπάσταρδους, αλλά εγώ δεν μπορώ! Σας μισώ! Σας μισώ! Μισώ το έθνος σας! Και μισώ το λαό σας! Και σας γ@μ@ω τις κόρες και τους γιους επειδή είναι γουρούνια! Είστε όλοι γουρούνια”, απευθυνόμενος στους δικαστές κατά τη διάρκεια της δίκης.
Πλέον αντιλαμβάνεται ότι η μόνη του επιλογή είναι η απόδραση και βάζει σε εφαρμογή το σχέδιο διαφυγής του, διαφορετικά θα πρέπει να περάσει όλη του τη ζωή σε εκείνη την κόλαση. Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε, ξεκινάει η ανάποδη πορεία του στην πέτρινη κολόνα… Η ψυχική του δύναμη, το πείσμα και η φιλία ενός συγκρατούμενου του θα του δώσουν το κουράγιο για το δρόμο προς την ελευθερία.
“Ή θα τα κατάφερνα ή θα με σκότωναν. Όπως και να έχει ήμουν ήδη ελεύθερος”…
Στην Τουρκία η ταινία ήταν απαγορευμένη για πολλά χρόνια. Πρώτη φορά προβλήθηκε το 1992 από ιδιωτικό σταθμό. Πριν από την έναρξη των γυρισμάτων, ο Άλαν Πάρκερ μοίρασε σε όλους ένα χαρτί που έγραφε: “Πρόθεση μου είναι να κάνω μια βίαιη, χωρίς συμβιβασμούς, ωμή ταινία. Δεν πρόκειται να είναι μια συνηθισμένη ταινία με θέμα τη φυλακή, αλλά θα δημιουργήσουμε μια φυλακή που κανείς μέχρι τώρα δεν έχει ξαναδεί”.
