Αφιέρωμα: Οι πορείες του Άρη στην Α’ Εθνική
Ολοκληρώθηκε λοιπόν και φέτος το Εθνικό μας πρωτάθλημα, η γνωστή σε όλους μας Super League, με τον Άρη να καταλαμβάνει την 5η θέση, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα το Ευρωπαϊκό εισιτήριο του κυπέλλου Conference league.
Eπιμέλεια: ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ
Για την πλειοψηφία του κόσμου της ομάδας η σεζόν χαρακτηρίστηκε αποτυχημένη, ενώ μια μερίδα υποστήριξε ότι η 5η συνεχόμενη ευρωπαϊκή έξοδος αποτελεί επιτυχία για το Σύλλογο, αφού παρόμοιο σερί δεν είχε ποτέ στην ιστορία του. Σε τέτοιου είδους προσπάθειες εξαγωγής συμπερασμάτων, η αλήθεια πάντα παραφυλάει κάπου στη μέση.
Κριτήρια αξιολόγησης πρέπει να είναι οι δυνατότητες της ομάδας, η δυναμική των ανταγωνιστών και οι εξωγενείς παράγοντες. Ο Άρης λοιπόν, αφενός μεν αδίκησε ο ίδιος τον εαυτό του, αφετέρου δε είχε να αντιμετωπίσει και ομάδες καλύτερα «φτιαγμένες» και πιο έτοιμες για …πρωταθλητισμό. Αν στο κάδρο προσθέσουμε και το την εξωαγωνιστική του αδυναμία, τότε μάλλον το συμπέρασμα είναι ότι πάνω-κάτω πήρε αυτό που του αναλογούσε.
Οι αριθμοί στη σεζόν…
Η 5η θέση της σεζόν 2022-2023 συνοδεύτηκε με μια μέτρια συγκομιδή βαθμών (51), που αποτυπώθηκαν από την απόλυτη ισορροπία νικών και ηττών (15), ενώ 6 από τα παιχνίδια δεν ανέδειξαν νικητή. Στο Βικελίδης φέτος, συγκριτικά με τα πρόσφατα χρόνια, είχε σχετικά καλύτερες επιδόσεις με 11 νίκες, 2 ισοπαλίες και 5 ήττες. Συνολικά ο συντελεστής τερμάτων ήταν 55-41.
Η ομάδα έδωσε χρόνο συμμετοχής σε 28 συνολικά ποδοσφαιριστές. Στη σχετική λίστα πρώτοι σε συμμετοχές ήταν οι Ματέο Γκαρσία και Χουάν Ιτούρμπε (33/36), ωστόσο σε χρόνο συμμετοχής πρώτοι αναδείχθηκαν οι Κουέστα (2.977΄), Φαμπιάνο (2.952΄), Ματέο (2.435΄). Αντίστοιχα τον λιγότερο χρόνο τον είχαν οι Ροντρίγκεζ (12΄), Χατζηϊωάνου (24΄) και Σγούρος (68΄). Πρώτος σκόρερ ήταν ο Λουίς Πάλμα (11), αλλά και σε τελικές προσπάθειες (54). Πρώτος σε ασίστ, αν και έφυγε νωρίς, αναδείχθηκε ο Ντανιέλ Μαντσίνι με 6. Ο Χουλιάν Κουέστα βρέθηκε στην 4η θέση των πορτιέρε με τις περισσότερες αποκρούσεις (88), πίσω από Μπόρις Κέλεμεν (100), Ανδρέα Γιαννιώτα (94) και Χρήστο Μανδά (99).
Πως οδηγήθηκε το ποδόσφαιρο σε Πανελλήνιο πρωτάθλημα
Με αφορμή την ολοκλήρωση του πρωταθλήματος θα επιχειρηθεί να αποτυπωθεί η πορεία της ομάδας στο βάθος των χρόνων, αρχής γενομένης από τη σεζόν 1959-1960. Όχι όμως γιατί τότε αρχίζουμε να… μετράμε! Η ένδοξη ιστορία του Άρη ξεκινάει από την ημέρα της ίδρυσής του, το 1914. Κατέκτησε άλλωστε και 3 πρωταθλήματα μέχρι το 1959, αναδεικνύοντας σπουδαίες ομάδες και τεράστιους αθλητές.
Ωστόσο οι μεγάλες διακοπές που γίνονταν λόγω του τεταμένου πολιτικού κλίματος και ο τρόπος διεξαγωγής των πρωταθλημάτων, δεν μας αφήνει να καταγράψουμε τα ιστορικά στοιχεία με ίδιους κανόνες σύγκρισης.
Λίγη… ιστορία
Ως άθλημα ο ΣΕΓΑΣ διοργάνωνε σειρά πρωταθλημάτων από την περίοδο 1905 – 1906, στα οποία συμμετείχαν μόνο ομάδες από την Αθήνα και τον Πειραιά. Αλλά από το 1912 έως το 1921 πάγωσε κάθε αθλητική δραστηριότητα στην Ελλάδα, λόγω των Βαλκανικών Πολέμων, του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Τη σεζόν 1922 – 1923 συμμετείχε για πρώτη φορά και μία ομάδα από τη Θεσσαλονίκη, ο Άρης Θεσσαλονίκης ως πρωταθλητής Μακεδονίας – Θράκης.
Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ιδρύεται στα τέλη του 1926 και διοργανώνει το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα την περίοδο 1927-28, που κατακτά ο Άρης.
Την εποχή εκείνη οι όποιες διοργανώσεις γίνονταν με ομάδες της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αποκλείοντας τις επαρχιακές. Προηγουμένως διεξάγονταν τα τοπικά πρωταθλήματα των πόλεων και στην τελική φάση προκρίνονταν άλλοτε μόνο οι πρώτες, άλλοτε οι δύο ή οι τρεις πρώτες ομάδες. Στο πρωτάθλημα του 1938-39, το οποίο διεξήχθη σε δύο ομίλους, μετείχαν για πρώτη φορά και ομάδες εκτός Αθήνας-Θεσσαλονίκης (Δόξα Δράμας, ΑΕΚ Καβάλας και Φίλιπποι Καβάλας).
Μέχρι και την περίοδο 1958 – 1959 το Πρωτάθλημα Ελλάδας διεξαγόταν σε δύο φάσεις: τοπικά πρωταθλήματα και τελική φάση, με τους πρωταθλητές των τριών ιδρυτικών ενώσεων της ΕΠΟ: Αθήνας, Πειραιά και Μακεδονίας, καθώς και εκπροσώπων της λοιπής Ελλάδας.
Το πρωτάθλημα 1940-1941 δεν τελείωσε λόγω του Β’ Π.Π 15 και εξαιτίας του πολέμου δεν πραγματοποιήθηκαν πρωταθλήματα μέχρι το 1945. Επίσης δεν έγιναν πρωταθλήματα τις σεζόν 1949-1950 και 1951-1952 (όπως αναφέρουν οι πηγές, λόγω αυξημένων υποχρεώσεων της εθνικής ομάδας για να προκριθεί και να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες, στους Μεσογειακούς Αγώνες, αλλά και για το Κύπελλο Φιλίας Ανατολικής Μεσογείου)
Το πρωτάθλημα της περιόδου 1959-60 ήταν το πρώτο που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας σε Πανελλήνια μορφή, με την ονομασία Α’ Εθνική και με τη συμμετοχή 16 ομάδων, από όλη την ελληνική επικράτεια βάσει της κατάταξής τους την προηγούμενη περίοδο. Καθιερώθηκε η σταθερή συμμετοχή, με εξαίρεση όσους θα υποβιβάζονταν στο τέλος της περιόδου. Το εκπροσώπησαν ομάδες από ΕΠΣ Αθηνών, Πειραιά, Μακεδονίας και των Περιφερειακών πρωταθλημάτων Βορρά και Νότου.
Η δημιουργία ενός πρωταθλήματος με τη μορφή ενιαίας Α’ Εθνικής αποτέλεσε καταρχάς απαίτηση της Πολιτείας και κατά δεύτερον της UEFA. Η πρώτη πίεζε, μέσω της ΓΓΑ και του ΟΠΑΠ, για την καθιέρωση σταθερού αριθμού αγώνων κάθε Κυριακή και πανελλήνιας εμβέλειας, ώστε να τονωθεί το ενδιαφέρον για το ΠΡΟ-ΠΟ. Η UEFA με τη σειρά της επιθυμούσε την ανακήρυξη των εθνικών πρωταθλητών με αυστηρά κριτήρια και μέσω διοργανώσεων κοινής μορφής για όλα τα κράτη, με στόχο το πολλά υποσχόμενο Κύπελλο Πρωταθλητριών που άρχισε να έχει πανευρωπαϊκή απήχηση.
Το σύστημα βαθμολογίας
Το σύστημα βαθμολογίας από γεννήσεως των Πανελληνίων πρωταθλημάτων της σεζόν 59-60, μέχρι και τη σεζόν 1972-1973 έδινε στη νίκη 3 βαθμούς, στην ισοπαλία 2 και στην ήττα 1 βαθμό. Από το 1973-1974 μέχρι το 1991-1992 η νίκη έδινε 2 βαθμούς, η ισοπαλία 1 και η ήττα 0. Από το 1992-1993 μέχρι σήμερα το σύστημα βαθμολογίας είναι στα ισχύοντα, δηλαδή η νίκη δίνει 3 βαθμούς, η ισοπαλία 1 και η ήττα 0. Για να γίνει λοιπόν ο παρακάτω πίνακας συγκρίσιμος με όλες τις εποχές, έγινε η αναγωγή στο ισχύον σύστημα (3-1-0), ενώ σε παρένθεση είναι οι βαθμοί που έπαιρνε η ομάδα ανάλογα με τους κανόνες της εποχής.
Οι πορείες του Άρη στα βάθη των χρόνων
Σεζόν ΑΓ Ν-Ι-Η ΓΚΟΛ ΒΑΘΜ. ΘΕΣΗ
1959-1960 30 10-9-11 31-35 39 (59) 8η
1960-1961 30 10-7-13 30-41 37 (57) 12η
1961-1962 30 7-8-15 30-43 29 (52) 13η
1962-1963 30 9-5-16 22-44 32 (53) 14η
1963-1964 30 10-11-9 28-29 41 (61) 6η (Ευρώπη)
1964-1965 30 8-12-10 38-38 36 (58) 7η (Ευρώπη)
1965-1966 30 11-8-11 42-42 41 (60) 5η (Ευρώπη)
1966-1967 30 14-5-11 38-30 47 (63) 5η
1967-1968 34 16-9-9 61-49 57 (75) 4η (Ευρώπη)
1968-1969 34 17-11-6 54-33 62 (79) 3η (Ευρώπη)
1969-1970 34 20-7-7 47-15 67 (81) 4η (Ευρώπη)
1970-1971 34 10-13-11 45-39 43 (67) 10η
1971-1972 34 18-11-5 52-25 65 (81) 4η
1972-1973 34 13-9-12 38-36 48 (69) 9η
1973-1974 34 21-6-7 49-29 69 (48) 3η (Ευρώπη)
1974-1975 34 15-9-10 47-38 54 (39) 6η
1975-1976 30 13-9-8 50-27 48 (35) 6η
1976-1977 34 17-8-9 58-34 59 (42) 5η
1977-1978 34 12-12-10 39-35 48 (36) 6η
1978-1979 34 22-6-6 63-26 72 (50) 3η (Ευρώπη)
1979-1980 34 19-9-6 46-20 66 (47) 2η (Ευρώπη)
1980-1981 34 16-11-7 57-33 59 (43) 3η (Ευρώπη)
1981-1982 34 15-11-8 56-30 56 (41) 5η
1982-1983 34 15-11-8 35-23 56 (41) 5η
1983-1984 30 16-7-7 39-23 55 (39) 4η
1984-1985 30 8-14-8 38-37 38 (30) 7η
1985-1986 30 11-11-8 35-29 44 (33) 7η
1986-1987 27 10-4-13 26-30 28 (18) 11η
1987-1988 30 11-5-14 39-41 38 (27) 9η
1988-1989 30 11-11-8 31-26 44 (33) 7η
1989-1990 34 11-13-10 37-40 46 (35) 7η
1990-1991 34 11-11-12 34-38 44 (33) 9η
1991-1992 34 12-7-15 26-40 43 (31) 7η
1992-1993 34 12-6-16 40-50 42 9η
1993-1994 34 18-9-7 55-34 63 4η (Ευρώπη)
1994-1995 34 19-5-10 46-34 62 7η
1995-1996 34 12-10-12 45-47 46 7η
1996-1997 34 9-11-14 32-48 35 (-3) 16η
1998-1999 34 19-3-12 53-43 60 6η (Ευρώπη)
1999-2000 34 14-8-12 50-46 50 7η
2000-2001 30 13-5-12 37-41 44 7η
2001-2002 26 7-8-11 25-34 29 9η
2002-2003 30 15-6-9 37-34 51 6η (Ευρώπη)
2003-2004 30 7-6-17 24-46 27 13η
2004-2005 30 5-13-12 26-37 25 (-3) 14η (Ευρώπη)
2006-2007 30 11-13-6 32-26 46 4η (Ευρώπη)
2007-2008 30 14-8-8 32-20 50 4η (Ευρώπη)
2008-2009 30 13-8-9 30-31 47 6η
2009-2010 30 12-10-8 35-28 46 5η (Ευρώπη)
2010-2011 30 13-6-11 29-29 45 6η
2011-2012 30 10-10-10 29-33 37 (-3) 10η
2012-2013 30 7-12-11 32-40 33 13η
2013-2014 34 3-13-18 26-53 22 18η
2018-2019 30 15-4-11 46-33 49 5η (Ευρώπη)
2019-2020 26 8-10-8 38-32 34 5η (Ευρώπη)
2020-2021 36 17-10-9 41-26 61 3η (Ευρώπη)
2021-2022 36 18-8-10 39-28 62 3η (Ευρώπη)
2022-2023 36 15-6-15 55-41 51 5η (Ευρώπη)
* Στη σεζόν 1986-87 η χρονιά ξεκίνησε με απεργίες των ομάδων αλλά και με συμμετοχές παιχτών από τις ερασιτεχνικές και εφηβικές ομάδες. Τελικά οι 3 τελευταίες αγωνιστικές δεν έγιναν ποτέ λόγω της απεργίας. Απεργία δεν έκαναν μόνο οι Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, Πανιώνιος και Ο.Φ.Η. όπου κέρδισαν τους αγώνες στα χαρτιά με σκορ 2-0. Οι υπόλοιπες ομάδες που δεν κατέβηκαν να αγωνιστούν, τιμωρήθηκαν με μηδενισμό και αφαίρεση 2 βαθμών για κάθε αγώνα.
* Στη σεζόν 1996-97 ο αγώνας Αθηναϊκός-Άρης δεν διεξήχθη λόγω της καθυστερημένης άφιξης των δελτίων των ποδοσφαιριστών. Ο Αθηναϊκός κέρδισε 2-0 στα χαρτιά ενώ ο Άρης τιμωρήθηκε με αφαίρεση 3 βαθμών και οδηγήθηκε σε υποβιβασμό.
* Στη σεζόν 2004-2005 ο Άρης τιμωρήθηκε με αφαίρεση 3 βαθμών λόγω των γεγονότων κατά την διάρκεια του αγώνα Άρης-Ηρακλής την 29η αγωνιστική και οδηγήθηκε σε υποβιβασμό.
* Στη σεζόν 2011-12 αφαιρέθηκαν 3 βαθμοί από τον Άρη από τη διακοπή του αγώνα με τον Αστέρα Τρίπολης, που κέρδισε το ματς στα χαρτιά με 0-3, ελέω Κουρομπίλιας και η ομάδα έχασε την Ευρώπη, με ευνοημένο τον Αστέρα.
Ενδιαφέρουν κι αυτά….
* Οι σεζόν στις οποίες γίνεται η καταγραφή, χωρίς να υπολογίζονται τα χρόνια σε Β΄ και Γ΄, είναι 58!
* Η καλύτερη θέση του Άρη πραγματοποιήθηκε τη σεζόν 1979-80, όταν ισοβάθμησε στην πρώτη θέση με τον Ολυμπιακό και οδηγήθηκε η ομάδα στο μπαράζ του Βόλου, όπου δεν τα κατάφερε και κατετάγη 2ος.
* Την 3η θέση ο Άρης την κατέκτησε 6 φορές και την 4η 7.
* Τη μεγαλύτερη συγκομιδή νικών αλλά και βαθμών ο Άρης την έκανε στην σεζόν 78-79 με 22 νίκες, 6 ισοπαλίες και 6 ήττες, συγκεντρώνοντας 50β όμως με τη σημερινή αναγωγή αυτοί θα ήταν 72, ενώ ακολουθεί η ομάδα του 73-74 με 21 νίκες, 6 ισοπαλίες κα 7 ήττες συγκεντρώνοντας 47β που με αναγωγή θα ήταν 69.
* Η σεζόν 78-79 είχε και την πιο παραγωγική επίθεση στην ιστορία του Άρη πετυχαίνοντας, σε 34 αγώνες, 63 γκολ με μ.ο 1,85 γκολ/αγώνα.
* Η αμέσως επόμενη μεγαλύτερη σε παραγωγικότητα ήταν η σεζόν 67-68 όταν πέτυχε 61 γκολ σε 34 παιχνίδια, με μ.ο 1,79 γκολ/αγώνα. Σε αυτήν την στατιστική κατηγορία δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη και η φετινή παραγωγικότητα με 55 γκολ σε 36 παιχνίδια, επίδοση που είναι η 7η καλύτερη στην ιστορία του με μ.ο 1.52/αγώνα.Και δεν είναι ευκαταφρόνητη τόσο επειδή η ομάδα «κατηγορήθηκε» για επιθετικό πρόβλημα, όσο και επειδή είχε μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας λόγω πλέυ οφς.
* Τη σεζόν 1980-1981 ο Ντίνος Κούης πετυχαίνει 21 γκολ και γράφει μια ακόμη «χρυσή» σελίδα στην πλούσια ιστορία του, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με του Άρη. Είναι άλλωστε η πρώτη και μοναδική φορά που παίκτης του Άρη κερδίζει τη θέση του πρώτου σκόρερ στο πρωτάθλημα!
* Την καλύτερη άμυνα την κατέγραψε η ομάδα του κυπέλλου, της σεζόν 69-70, όταν σε 34 αγώνες δέχθηκε μόλις 15 γκολ με μ.ο 0,44 γκολ/αγώνα με πορτιέρο τον κορυφαίο Νίκο Χρηστίδη. Ο Άρης εκείνης της σεζόν κράτησε την εστία του ανέπαφη στα 24 από τα 34 παιχνίδια που έδωσε.
* Ακολουθεί η ομάδα της σεζόν 79-80 έχοντας δεχθεί 20 γκολ σε 34 παιχνίδια με μ.ο 0.58 γκολ/αγώνα.
* Το ρεκόρ ισοπαλιών το έκανε ο Άρης τη σεζόν 84-85 όταν στα 14 από τα 30 παιχνίδια αναδείχθηκε ισόπαλος και στο τέλος της χρονιάς κατετάγη 7ος.
* Αναφορικά με την πιο «μαύρη» του σεζόν, αυτή είναι αναμφισβήτητα η 2013-2014, όπου η ομάδα καταγράφει τα χειρότερα στατιστικά της ιστορίας της. Πέτυχε αρνητικό ρεκόρ νικών, μόλις 3, αρνητικό ρεκόρ ηττών (18), αρνητικό ρεκόρ παθητικού γκολ (53), και την χειρότερη κατάταξη (18ος).
* Για τους λάτρεις των αριθμών αξίζει να αναφερθεί ο αριθμός των παιχνιδιών του Άρη στην Α’ Εθνική από τη στιγμή που το πρωτάθλημα διεξάγεται με την Πανελλήνια μορφή σε έναν ενιαίο όμιλο. Από τη σεζόν 1959-1960 μέχρι σήμερα η ομάδα έδωσε 1.851 παιχνίδια. Κέρδισε τα 745, έχασε τα 598, ενώ στα 508 δεν υπήρξε νικητής. Πέτυχε 2295 γκολ κα δέχθηκε 2012.