Ξεφεύγω από την συνήθεια του Σαββατιάτικου άρθρου, γράφοντας στα καπάκια καθ’ υπερβολή, όμως προκύπτουν συμβάντα που αναστατώνουν την καθημερινότητα και γεννούν σκέψεις και προβληματισμούς που αξίζει να μοιράζεσαι. Ακολουθούν κάποιες τέτοιες, έχοντας αφήσει ένα χρονικό διάστημα για να “παγώσει” το μυαλό.
Τον μακρινό Γενάρη του 1991 ήταν, ίσως, η πρώτη φορά που έμπαινε στα σπίτια των κατοίκων αυτής της χώρας, με άμεσο τρόπο, μιας μορφής ωμή βία, μέσω της οθόνης, σε “live” σύνδεση. Ο “πόλεμος του Κόλπου”, όπως καταγράφηκε στα κιτάπια της ιστορίας, έδειχνε “φωτάκια” να πετάνε στον νυχτερινό ουρανό της Βαγδάτης και εκρήξεις να συμβαίνουν εκεί που αυτά κατέληγαν. Σκουντ και Πάτριοτ και μία νέα πραγματικότητα, “ζωντανά”. Ένα σοκ που δεν σε αφήνει να σκεφτείς, καθώς ξετυλίγονται μπροστά σου σκηνές από τα “προσεχώς” των επόμενων χρόνων και δεκαετιών. Περίπου 10 χρόνια αργότερα, οι “Δίδυμοι Πύργοι”, ξανά σε άμεσο χρόνο. Συμβαίνει τώρα! Δες το! Μια σκληρή διαδικασία “εκπαίδευση του μυαλού και της ψυχής”, μέσω τυχαίων ή μη γεγονότων, που αναλύθηκε και συνεχίζει να γίνεται σε εκπομπές, συζητήσεις ή και βιβλία. Ένα τράβηγμα κουρτίνας και μια αποκάλυψη προθέσεων δραστών, ανάλογα με την σκέψη ή την στόχευση του εκάστοτε πομπού. Μουδιασμένοι δέκτες, ανήμποροι να εμβαθύνουν. Συνεχής επανάληψη σκηνών.
Λένε πως, το ανθρώπινο μυαλό απορρίπτει πολύ γρήγορα τα άσχημα γεγονότα. Μια φυσική άμυνα. Το ξέρω από πρώτο χέρι, καθώς τρεις μήνες μετά τα αεροπλάνα – καμικάζι, θα τράκαρα με το μηχανάκι μου, χτυπώντας στο κεφάλι. Ένα βίαιο χτύπημα, μια διασωλήνωση, εντατική. Ένας χορός πάνω στο νήμα της ζωής. Ακροβάτης! Θυμάμαι ελάχιστα απ’ το πριν. Τίποτα απ’ το “τότε ακριβώς”. Η απόρριψη της μνήμης.
Βλέποντας “ζωντανά” τα γεγονότα στην Κοπεγχάγη, στο ποδοσφαιρικό παιχνίδι Δανία – Φινλανδία, αδυνατώ ακόμα να βάλω σε σειρά τις σκέψεις μου. Με αφορμή αυτό που εκτυλίχθηκε στις οθόνες, το ξαφνικό σώριασμα του Δανού Κρίστιαν Έρικσον, τα όσα διαδραματίστηκαν, τους πρωταγωνιστές κάθε είδους, το παγκόσμιο σοκ και τις εκατομμύρια αντιδράσεις, μέσα μου χορεύει ένας άγγελος κι ένας δαίμονας. Χαρά, θυμός, λύπη, οργή, κλάμα, χαμόγελο, φόβος, ανακούφιση. Μία, παραλίγο, τραγική κατάληξη, που θα έρχονταν να προστεθεί σαν άλλος ένας κρίκος μιας μαύρης αλυσίδας θανατικών. Ένας κρίκος που δεν πήρε την θέση του. Ευτυχώς. Στο μυαλό ήρθαν μορφές, γνωστές και άγνωστες, μεγάλοι και μικρότεροι παίκτες. Πρωταγωνιστές τραγικών συμβάντων. Δεν μου αρέσει το αράδιασμα λιστών. Αυτών που δεν άντεξαν, εκείνων που ξέφυγαν. Έντονος προβληματισμός που, στο περιβάλλον της συνεχούς πληροφορίας, των καταιγιστικών ειδήσεων κάθε μορφής, πιθανότατα θα περάσει στην λήθη πολύ γρηγορότερα απ’ όσο θα έπρεπε. Άλλη μια πραγματικότητα της εποχής. Τα social media, η ευχή και η κατάρα. Οι εκατομμύρια (προσ)ευχές και αλληλεπιδράσεις από απλούς συλλόγους, αθλητές, οπαδούς ή και μη, που παρακολουθούσα στο Twitter να αναρτώνται από κάθε πιθανό ή απίθανο σημείο του πλανήτη σε άμεσο χρόνο και τα δάκρυα που μηχανικά μου έφεραν στα μάτια. Σε αντιδιαστολή, η συνεχής προσπάθεια αναπαραγωγής των πλάνων, σε ένα κυνήγι “ψαρέματος” τηλεθέασης, “κλικ”, και “like”. Παράλληλα ένα γενικό σιχτίρισμα από πολλούς, με κάθε είδους βρισιά σε όσους το έκαναν. Μια αποφυγή της σιωπής. Ένα αίσθημα ανακατέματος, αναγούλας, μια τάση για εμετό.
Το ξανασκέφτομαι. Θα αναφέρω δύο, μονάχα, ονόματα παικτών, αντιπάλων. Ο ένας, μπροστά στα μάτια μας, έπεσε κάτω ως απόρροια ατυχήματος. Του “γύρισε η γλώσσα”, κατά το κοινώς λεγόμενο. Ο νεαρός, τότε, Μαρινάκης του Παναθηναϊκού, σε σύγκρουση με τον δικό μας Κύργια, του Άρη, χτύπησε στο κεφάλι και έπεσε αναίσθητος. Πάγωμα, πρόσωπα πιασμένα, οπαδών και παικτών, μέχρι να δείξει ότι αντιδρά, μέχρι να μπει το ασθενοφόρο. Ήταν τέτοια η στιγμή και τα συναισθήματα που αυτή γεννά, που το μόνο που μένει είναι ένα “Δόξα τω Θεώ” ή ένα “ουφ”, μια ανακούφιση, οτιδήποτε επικαλείται ο καθένας και η καθεμιά σε τέτοια συνθήκη και ένα παρατεταμένο, καθολικό χειροκρότημα. Έγινε το 2013, στο Χαριλάου, στο Κλεάνθης Βικελίδης. Σοκαριστική εικόνα, σίγουρα, αλλά και “μέρος του παιχνιδιού”. Ενός παιχνιδιού, φορές, βίαιου. Ο δεύτερος λέγονταν Ντε Νίγκρις, αντίπαλός μας σε ένα Α.Ε.Λ. – Άρης που βρέθηκα, στον κάμπο. Πάνω από 10 χρόνια πριν. Αποβλήθηκε απ’ το παιχνίδι. Το βράδυ, ανάμεσα στον ύπνο, προδόθηκε απ’ την καρδιά του. Δεν ξύπνησε ποτέ, παρά τις προσπάθειες των γιατρών.
Το γεγονός του Σαββάτου, χθες, στις 12 Ιουνίου του 2021, ήταν κάτι πολύ διαφορετικό. Τόσο σε ό,τι αφορά στο “ύφος” του ατυχήματος, όσο και στην παγκόσμια μετάδοση του γεγονότος λόγω της βαρύτητας της διοργάνωσης. Μου ανακάτεψε τις παραπάνω σκέψεις στον νου, σχεδόν αυθόρμητα. Μέρος ενός “μεγαλύτερου παιχνιδιού”.
Θα διαβάσεις πολλά αυτές τις μέρες. Από ειδικούς και μη, όπως εγώ καλή ώρα. Θα κυριαρχεί ένα “μούδιασμα” για κάποιον καιρό. Θα γεννηθούν απορίες και ερωτήματα. Τα περισσότερα θα μείνουν αναπάντητα, καθώς “τέλος καλό, όλα καλά” θα λέει κάποιος ή η παρακάτω είδηση στην οθόνη θα λειτουργεί ως άμυνα του μυαλού στα δυσάρεστα γεγονότα. Δεν θέλει να προβληματίζεται γύρω από τέτοια ο σύγχρονος άνθρωπος, εκπαιδευμένος στις γενικές διαπιστώσεις του “ζήσε την στιγμή ρε φίλε, τίποτα δεν είμαστε” ή στην μύχια σκέψη πως είναι αθάνατος, ενδεχομένως.
Όταν ήμασταν μικροί, με τον αδερφό μου, οι σοφοί παππούδες μας, μας πήραν σε πολλές κηδείες ή εκταφές νεκρών στο χωριό. Μία εκπαίδευση, ουσιαστικά, στο “μετά”. Μία παράθεση “ζωντανών εικόνων” αποδοχής. Το θυμήθηκα τις προάλλες, που ο μικρός μου ήθελε να βγάλει και να πιάσει την νεκροκεφαλή του παππού του, στην λιτανεία που παρευρεθήκαμε. Τον σήκωσα να δει και λειτούργησε αυτόματα. Σχεδόν θέλησα να γελάσω. Το έκανα μετά, όταν θέλησε να ανοίξει τα άλλα “πορτάκια” και του είπε ο αδερφός μου πως καλά κάνει και το σκέφτεται, αλλά θα πρέπει να μετακινεί κόκκαλα από το ένα στο άλλο! Εντάξει, είναι μακάβρια τα γεγονότα που αναφέρω. Λογικά, κάπου εδώ σταμάτησες την ανάγνωση και είπες “τι μ@#%&ίες γράφεις ρε φίλε;”.
Αν συνεχίζεις να διαβάζεις, συνεχίζω κι εγώ να γράφω και να προβληματίζομαι, κλείνοντας την παρένθεση που σε φοβίζει!
Στα μάτια μας μπροστά, στο γήπεδό μας, έγινε μια άλλη φορά πιστή εφαρμογή κανόνων από ακριβοδίκαιο, εραστή του γράμματος του νόμου, όταν σηκώθηκε η μπλούζα και φάνηκε το μήνυμα στην μνήμη ενός παιδιού, δικού μας. Μια προσταγή, ένας κανονισμός της ΟΥΕΦΑ, της ΦΙΦΑ ή της όποιας, ξερωγώ. Λίγη σημασία έχει. Οι ίδιες, κόβουν εικόνες επεισοδίων, μπούκες από τύπους σαν τον Jimmy Jump ή κατι ξεβράκωτους με δικά τους “μηνύματα” και διάφορα ακόμα. Να μην δει ο κόσμος. Να μην σοκαριστεί. Υποκριτικό, ε; Ειδικά απ’ την στιγμή που μεγάλο τμήμα του θα βγάλει το κινητό για live story ή για φωτογραφία, όταν θα είναι μπροστά. Η δόξα των κλικ, είπαμε. Δεν είπαμε; Ήμουν κι εγώ εκεί, στον θάνατο ή στο παραλίγο, του άλλου. Είναι πιο εύκολο αυτό απ’ το να προσπαθήσει να μπει κάποιος στον ψυχισμό του αθλητή. Απορεί ο πολύς κόσμος κι εγώ μαζί του με το γεγονός του ότι μόλις επικοινώνησε ο Έρικσον και ήταν καλά, δόθηκε η εντολή να συνεχίσουν οι συμπαίκτες και οι αντίπαλοι. Πιθανώς να είναι μια εσωτερική ανάγκη των αθλητών να συνεχίσουν, να ξεχαστούν. Φωνές, μέσα στο κεφάλι μου, λένε πως μπορεί κάποιοι να είπαν “συνεχίστε”. Στο σύγχρονο ποδόσφαιρο κυριαρχεί το χρήμα, η μπίζνα. Γνωστά και χιλιοειπωμένα αυτά. Χορηγοί, στοιχήματα, η εικόνα ή η απόκρυψή της, το “ίματζ”. Δεν ξέρω αν θα καθόμουν στο γήπεδο, μετά το γεγονός. Δεν είμαι σίγουρος για τίποτα. Ούτε για τις πραγματικές αιτίες του συμβάντος. Θες ο οργανισμός ή μια αρρυθμία που δεν είχε διαγνωστεί; Λες κάτι άλλο; Ένα εξαντλητικό πρόγραμμα, ένα καλεντάρι που πρέπει να τηρηθεί, σώνει και καλά, απ’ τους αδρά αμειβόμενους “ηθοποιούς”; Μια υπερπροβολή, μια ανάγκη επιβεβαίωσης μέσω της υπερέκθεσης των πρωταγωνιστών; Κάποιοι που, μελλοντικά, ίσως βρεθούν να παλεύουν με κατάθλιψη. Ποιος ξέρει; Στο φινάλε, σε κόσμο εκπαιδευμένο με την κουλτούρα του “παίρνουν αμύθητα ποσά, είναι υποχρέωσή τους να παίζουν”, τι να πεις; Μπορώ να του βρίζω ελεύθερα τα πάντα, να καταριέμαι, να ξεσπάω και ο “μονομάχος της αρένας” οφείλει να υπομένει. Ένα ακόμα survivor! Μια κλειδαρότρυπα ακόμα. Το βλέπεις. Δεν το βλέπεις; Εγώ, επέλεξα από την εποχή του πρώτου Big Brother, να μην ρίχνω την παραμικρή ματιά στα “φθηνά” θεάματα.
Χειροκροτεί ο κόσμος τις πρωτοβουλίες των Δανών παικτών να υψώσουν τείχος μπροστά στο διψασμένο κοινό. Στον ματάκια και επίδοξο φωτογράφο. Στον οποιονδήποτε αγνοεί την κρισιμότητα, την ιερότητα, την σημασία κάτι τέτοιου που συνέβη. Οι διεθνείς της χώρας του Λάουντρουπ, στην “πόλη της γοργόνας” ύψωσαν τείχος εκθέτοντας σχεδόν τους πάντες. Ηγέτες γεννημένοι, ήδη νικητές, άφησαν να δράσουν μόνο οι γιατροί. Σχημάτισαν κύκλο προστατεύοντας απ’ την κοινή θέα τον συμπαίκτη τους και την προσπάθεια να κρατηθεί στην ζωή. Για κάποια στιγμή, μου φάνηκε πως εντός του κύκλου βρίσκονταν όλο το βαθύτερο νόημα του ποδοσφαίρου. Σαν να είχαν μια μπάλα, πεισματικά, περικυκλωμένη και της φώναζαν πως δεν θα ξεψυχήσει…
Έβλεπα το παιχνίδι με τον Αλέκο. Κοντά εξηντάρης. Ενώ εξελίσσονταν οι σκηνές, ψέλλισε πως όταν έπαθε αυτός ανακοπή, για κάποια λεπτά του έκανε μαλάξεις η γυναίκα του. Ξαναθυμήθηκε. “Δεν υπάρχει χρόνος, όμως δεν χρειάζεται πανικός. Αρκεί να μάθεις να αντιδράς. Είναι και οι αντοχές του κάθε ανθρώπου…”, είπε. Όταν έφευγα απ’ το μαγαζί, πολλή ώρα μετά, τον χαιρέτησα. Παρατήρησα πως ο Αλέκος ήταν δακρυσμένος…
Καθώς απομακρυνόμουν, μονολογούσα και έλεγα πως πρέπει να αλλάξω τον τρόπο θέασης του αθλήματος που αγαπώ. Να πετάξω από μέσα μου όσα κομμάτια έχθρας και μίσους απέμειναν. Ενδεχομένως να αφήσω τα βαρίδια των social media. Το έκανα παλιότερα. Μια τοξική εξάρτησή μου, τον καιρό εκείνο. Ένα “διαδικτυακό γήπεδο” με ωραία συνθήματα αλλά και εμετικές συμπεριφορές. “Βάλε φωτιά σ’ ό,τι σε καίει, σ’ ό,τι σου τρώει την ψυχή”! Μια πρώτη σκέψη λέει πως μπορώ να τραγουδώ για την χαρά, γιατί “είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή” ή να αποδέχομαι την ήττα, γιατί “είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή”, χωρίς να ψάχνω κάποιον για να ξεσπάω, να βγάζω τα βαθύτερα κόμπλεξ μου, να βρίζω, να καταριέμαι, πριν, κατά την διάρκεια ή μετά τους αγώνες, μιλώντας για Άρη. Μπορώ να αποφορτίζομαι παίρνοντας χρόνο, κάποια λεπτά “ψυχικών μαλάξεων” ας πούμε, που θα ανασυντάσσομαι και θα κοιτάζω μπροστά.
Κάπου, στην Βραζιλία, αγωνίζονταν η Μπαγκού κόντρα στην Σάο Μπέντο, κατά σύμπτωση, την ίδια περίπου ώρα με το Δανία – Φινλανδία. Ο 25χρονος Κάιο Σέζαρ έχασε τις αισθήσεις του εντός του γηπέδου (πηγή: https://www.gazzetta.gr/football/2008267/paiktis-sti-brazilia-katerreyse-tin-ora-toy-mats?amp ) Ένα παιχνίδι με τα φώτα του κόσμου πάνω του, ένα άλλο στις σκοτεινές γωνιές του ποδοσφαιρικού πλανήτη. Ο Κάιο, όπως και ο Κρίστιαν, συνήλθε. Δεν γνωρίζω αν το εκεί παιχνίδι συνεχίστηκε. Γνωρίζω πως “η ψυχή της μπάλας” παρέμεινε κι εκεί εντός της!
Με ήχους απ’ το… Γιορτή – Τρύπες – YouTube
